مجله زیبا، برای خانواده های ایرانی

علائم و درمان یبوست در کودکان

اجابت مزاج سخت، وجود رگه‌های خونی در مدفوع، کمتر از سه بار اجابت مزاج در هفته، کاهش نرمی، اندازه و حجم مدفوع از نشانه‌های یبوست هستند.

به ادامه بروید

فهیمه اوکاتی فیزیوتراپیست درباره یبوست در کودکان اظهار کرد: یبوست در کودکان عارضه شایعی است که هنگام از پوشک گرفتن زود هنگام کودک یا در کودکان بزرگ‌تر به علت اینکه آنها غرق در بازی می‌شوند و فراموش می‌کنند تا به سرویس بهداشتی بروند، اتفاق می افتد.

- او بیان کرد: اگر اجابت مزاج درد در ناحیه شکم را موجب شود کودک از آن می‌ترسد، بنابراین امکان دارد پا‌ها را به شکل ضربدری قرار دهد یا قسمت نشیمنگاه را به هم فشار دهد. رفتن دیر هنگام به سرویس بهداشتی برای اجابت مزاج، کم‌کم برای کودک به شکل عادتی غلط در می‌آید که یبوست را منجر می‌شود.

* نشانه‌های یبوست

این فیزیوتراپیست افزود: اجابت مزاج سخت، وجود رگه‌های خونی در مدفوع، کمتر از سه بار اجابت مزاج در هفته، کاهش نرمی، اندازه و حجم مدفوع از نشانه‌های یبوست هستند.

او تأکید کرد: کودکانی که فعالیت فیزیکی زیادی ندارند یا رژیم غذایی کم فیبر استفاده می‌کنند، در معرض ابتلا به یبوست هستند. دارو‌های ضد افسردگی هم احتمال بروز یبوست را در فرد افزایش می‌دهد. در برخی موارد هم سابقه یبوست در بین اعضای خانواده وجود دارد. ابتلا به بیماری‌هایی مانند مشکلات خاص نورولوژیک همچون فلج مغزی یا بیماری‌های متابولیک مانند کم‌کاری تیروئید هم شخص را در معرض ابتلا به یبوست قرار می‌دهد.

- اوکاتی تصریح کرد: یبوست با تغییر رژیم غذایی و افزایش فعالیت کودک درمان‌پذیر است. در مواردی که یبوست همراه با تب، حالت تهوع، خونریزی در مدفوع، شکاف ناحیه مقعد، عفونت ادراری، کاهش هوشیاری و درد شدید در ناحیه شکم باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.

* اقدامات درمانی برای رفع یبوست در کودکان

این فیزیوتراپیست گفت: اقدامات اولیه مانند مصرف مایعات فراوان به ویژه آب می‌تواند یبوست را برطرف یا از بروز آن جلوگیری کند. نوشیدن شیر در برخی مواقع می‌تواند یبوست را به همراه داشته باشد. مبتلایان به این عارضه باید از مصرف زیاد ترکیبات کافئین‌دار مانند چای خودداری کنند.

- میزان مصرف روزانه آب به فعالیت‌ها و سن کودک بستگی دارد همچنین باید رژیم غذایی سرشار از فیبر برای کودک مهیا شود. دانه‌های غلات، میوه و سبزی‌ها سرشار از فیبر هستند.

- غذاهای حاوی نمک فراوان، قند، چربی و فیبر کم احتمال بروز یبوست را افزایش می‌دهند. مشاوره با یک متخصص تغذیه می‌تواند در برنامه‌ریزی صحیح رژیم غذایی کودک مؤثر باشد.

* او اظهار کرد: برای رفع یبوست باید فعالیت‌های فیزیکی کودک افزایش پیدا کند، زیرا کم تحرکی کاهش حرکات روده را به دنبال دارد، بنابراین والدین می‌توانند کودک را به انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن، دوچرخه سواری و شنا ترغیب کنند. والدین باید برای فرزند خود یک برنامه مشخص جهت اجابت مزاج در نظر بگیرند.

- بهترین زمان برای این کار پس از مصرف وعده‌های غذایی است که حجم ورودی غذا در دستگاه گوارش افزایش پیدا می‌کند و حرکات روده‌ها و دفع را موجب می‌شود.

این فیزیوتراپیست بیان کرد: والدین باید پس از مصرف غذا کودک را روی صندلی توالت به مدت حداقل ۳۰ دقیقه بنشانند تا او اجابت مزاج داشته باشد. مهم‌ترین عامل در ایجاد یبوست اضطراب و استرس است، بنابراین فیزیوتراپیست تکنیک‌های آرام سازی را جهت شل شدن عضلات کف لگن به والدین آموزش می‌دهد.

- تنفس عمیق هم می‌تواند شل شدن عضلات را به همراه داشته باشد بنابراین تصویر دفع دردناک از ذهن کودک پاک می‌شود. والدین همچنین می‌توانند قبل از درد شکم کودک را ماساژ بدهند که نحوه صحیح ماساژ دادن را فیزیوتراپیست به والدین آموزش می‌دهد.

- اوکاتی افزود: اگر هنگام دفع، زانوی کودک بالاتر از لگن قرار بگیرد حرکات روده تسهیل می‌شود. رفتار درمانی و اصلاح سبک زندگی کودک می‌تواند یبوست را برطرف کند. والدین باید از پزشک فرزند خود درباره عوارض دارو‌های مصرفی کودکشان سوال کنند تا اگر مصرف دارو‌ها یبوست را موجب می‌شود جهت جلوگیری از بروز این عارضه راهکار‌های درمانی را رعایت کنند.

- او یادآوری کرد: والدین باید برای استفاده از دارو‌های ملین با پزشک کودک مشورت کنند. برای رفع یبوست‌های طولانی درمان فیزیوتراپی پیشنهاد می‌شود. پزشک تنقیه مواد زائد را که کودک به علت درد قادر به دفع آنها نیست و پشت رکتوم (قسمت انتهایی روده بزرگ) جمع شده است، انجام می‌دهد.

باشگاه خبرنگاران جوان

درمان یبوست در کودکان