مجله زیبا، برای خانواده های ایرانی

تیک عصبی چه علتی دارد و چگونه درمان می شود؟

بخش پزشکی:زمانی اعتقاد بر این بود که تیک‌ها علائم بیرونی احساسات سرکوب شده و کشمکش‌های درونی‌اند. امروزه در بسیاری از نقاط جهان آن را ترکیبی از عوامل محیطی و زیستی می‌دانند.

به ادامه بروید

تیک‌های عصبی حرکات غیر ارادی عضلانی هستند که می‌توانند در هر نقطه‌ای از صورت بروز کنند. اگرچه به طور معمول این تیک‌ها مکررا در یک نقطه مشخص از صورت اتفاق می‌افتند و در صورت تکرار می‌توانند آزار دهنده و مزاحم باشند. در این مقاله درباره علت و درمان تیک عصبی توضیح داده شده است در ادامه با ما همراه باشید.

* از انواع مختلف تیک‌های صورت می‌توان به پریدن پلک‌ها، چپ شدن چشم‌ها، برافروخته شدن پره‌های بینی، تکان‌های زبان، مکیدن دندان‌ها، بالا پریدن ابروها، باز و بسته شدن دهان، فشرده شدن پره‌های بینی و جمع شدن دهان و تیک عصبی گردن اشاره کرد. علاوه بر این تیک‌های عضلانی برخی افراد ممکن است تیک‌های صدایی مانند صاف کردن گلو یا خر خر کردن گلو را تجربه کنند. هرچند افراد می‌توانند با برخی راه حل‌ها تیک‌ها را به طور موقت سرکوب کنند اما در نهایت این تیک‌ها باز می‌گردند.

انواع مختلفی تیک عصبی وجود دارد. برخی از آنها حرکات بدن را تحت تأثیر زیادی قرار می‌دهد. به این تیک‌ها، تیک عصبی حرکتی گفته می‌شود. برخی دیگر نیز روی صدای افراد تأثیر می‌گذارند.

* از انواع تیک های عصبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تیک عصبی حرکتی

چشمک‌زدن و به‌هم‌خوردن پلک‌ها، اخم غیرارادی و چروک‌شدن مدام بینی(تیک چشم)

تکان‌های سریع ناحیه‌ی سر

تماس انگشت‌ها به حالتی شبیه بشکن‌زدن

لمس غیرارادی اجسام و افراد

آب بینی را بالا کشیدن و خرخر کردن

تکرار حرف یا عبارت‌ها که گاهی آزاردهنده و از نظر دیگران توهین‌آمیز تلقی می‌شود

چین انداختن بینی و شکلک درآوردن

گاز گرفتن لب ها یا تکان دادن زبان ها

تکان دادن سر

چرخاندن گردن

چمباتمه زدن، خم شدن برای لمس کف اتاق

گاز گرفتن انگشت ها

بالا انداختن شانه ها

انجام حرکات و ژشت های خاص

* تیک های صدایی یا صوتی:

مثال های معمول تیک های صوتی شامل موارد زیر هستند:

سرفه

خر خر کردن

سر و صداهای حیوانات از قبیل واق واق کردن،

خرناس

فیش فیش کردن

گلو را صاف کردن

جیر جیر کردن

تکرار یک صدا یا عبارت

استفاده از کلمات و عبارات زننده و توهین آمیز (این امر غیر معمول است)

گاهی اوقات جریان عادی گفتار ممکن است قطع شود، یا تیک عصبی ممکن است در آغاز یک جمله به روش مشابه با لکنت رخ دهد.

* علت‌ تیک عصبی:

زمانی اعتقاد بر این بود که تیک‌ها علائم بیرونی احساسات سرکوب شده و کشمکش‌های درونی‌اند. امروزه در بسیاری از نقاط جهان آن را ترکیبی از عوامل محیطی و زیستی می‌دانند.

تیک‌ تقریباً در یک سوم موارد، پایه ژنتیک دارد، اما در برخی حالات ممکن است این عادت از طریق تقلید به دست آید.همچنین، مشخص شده است که رفتارهای تیکی در زمان فشارهای عصبی افزایش می‌یابد که این امر به "تیک عصبی" منجر می‌شود.

* درمان تیک عصبی

درمان تیک‌های عصبی صورت بسته به نوع و شدت تیک متفاوت است. بسیاری از تیک‌ها از جمله تیک‌های گذرا بدون مداخله با گذر زمان از بین می‌روند. اما تیک‌هایی که در عملکرد فرد و زندگی او اختلال ایجاد می‌کنند ممکن است به درمان‌های جدی‌تر نیاز پیدا کنند.

- درمان دارویی: داروهای تجویزی جهت درمان تیک‌های عصبی شامل داروهای اضطراب آلفا آدرنرژیک، داروهای ضد روان پریشی و مسدود کننده‌های دوپامین می‌شود. در موارد تکرار تیک‌ها پزشک ممکن است تزریق بوتاکس را توصیه کند تا بدینوسیله عضلات صورت تا چند ماه فلج شده و از بازگشت تیک‌ها به صورت جلوگیری کند. این داروها همچنین می‌توانند به درمان هر گونه از بیماری‌های زمینه‌ای که به تیک منجر می‌شوند از جمله سندروم توره یا اختلال کم توجهی – بیش فعالی (ADHD) کمک کنند.

- روان درمانی: پزشک می‌تواند جلسات منظم روان درمانی که به شخص راه‌هایی را برای تغییر یا حذف تیک‌ها نشان می‌دهد تجویز کند. اصلاحات رفتاری و تکنیک‌های ترک عادت می‌تواند در از بین بردن این تیک‌ها موثر واقع شود. طی این فرآیند درمانگر به فرد کمک می‌کند زمان هایی که تیک اتفاق می‌افتد را تشخیص دهد. در این روش فرد تشویق می‌شود تا هنگامی که تیک اتفاق می‌افتد به جای تیک رفتار دیگری را جایگزین کند. با گذر زمان فرد به عملی عادت می‌کند که نسبت به تیک اختلال کمتری در زندگی او به وجود می‌آورد.

- جراحی: بعضی از روش‌های جراحی می‌تواند در موارد شدید تیک‌های صورت مانند سندروم توره مفید باشد. یکی از این عمل‌های جراحی تحریک عمقی مغز (DBS) نامیده می‌شود. برخی دانشمندان بر این باورند که با اعمال الکترودها در مغز، جریان الکتریکی می‌تواند به بخش‌های خاصی از مغز برسد که ممکن است به تنظیم امواج مغزی و کاهش تیک‌ها کمک کند. یک مطالعه نشان داد که تحریک عمقی مغز به کاهش علائم سندروم توره کمک می‌کند اما تحقیقات بیشتری برای تعیین بهترین مناطق مغز جهت تحریک مورد نیاز است.

* درمان‌های طبیعی تیک عصبی

از آن جایی که استرس در ایجاد و تداوم تیک نقش دارد، درمان‌های طبیعی شامل کاهش استرس در زندگی فرد می‌شوند. از جمله اقدامات و فعالیت‌های کاهش دهنده استرس می‌توان به ورزش‌های سبک، بازی‌های خلاقانه، یوگا و مدیتیشن . همچنین استراحت کافی و خواب کامل شبانه برای رفع استرس از اهمیت زیادی برخوردار است.

* درمان گیاهی تیک عصبی

تقویت کننده عصبی مانند سنبله طیب با عسل یک قاشق چایخوری صبح زود و گل بهار نارنج با عسل یک قاشق چایخوری اول مغرب هم در کاهش تیک عصبی مفید می باشد .چیزهای ترش و تندو تیز برایشان سم است و نباید مصرف شود.

منبع:عصرایران

بازنشر:مجله زیبا